Kurşun zehirlenmeleri işyeri hekimlerince hastaneye yeterince yönlendirilmiyor

2012-2018 yılları arasında İstanbul Meslek Hastalıkları Hastanesi’ne kurşun zehirlenmesi ile başvuran hastalar bir araştırmaya konu oldu.

Bilinen en eski metallerden biri olan kurşun; düşük erime noktası, karbon bileşikleri oluşturabilmesi, korozyona dirençli, kolay işlenebilir ve ucuz olması gibi özellikleri nedeniyle yaygın olarak kullanılmaktadır. Boya, madencilik, otomobil, seramik, cam, plastik, döküm, akü imalatı, matbaa, kurşun boru imalatı gibi birçok farklı sektörde kullanılmaktadır.

Kurşunun vücudumuz için gerekli ya da yararlı bir seviyesi yoktur. Meslek hastalıkları, iş sağlığı ve güvenliği önlemleri uygulandığı sürece önlenebilir hastalıklardır. Önlenebilir olmasına rağmen mesleki kurşun zehirlenmeleri halen gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde önemli bir halk sağlığı sorunu olmaya devam etmektedir.

5 bilim insanı (Eliz Kuman Oyman, Duygu Acar Karagül, Elif Altundaş Hatman, Şule Dokur, Nuray Özgülnar) 2012-2018 yılları arasında İstanbul Meslek Hastalıkları Hastanesi’ne kurşun zehirlenmesi ile başvuran 168 hastanın özelliklerini araştırdı.

Araştırmada hastaların sektörlere göre dağılımı en çok, sırayla, elektrikli makine ve cihaz üretimi, demir ve çelik üretimi, kauçuk ve plastik ürünleri üretimi ve demir içermeyen metallerin üretimi şeklindeydi.

Araştırmada ortaya çıkan en önemli bulgulardan birisi, hastaneye başvuran her 10 hastanın yaklaşık 6’sının herhangi bir hekim tarafından yönlendirilmeden, şikayetleri nedeniyle kendiliğinden hastaneye başvurmasıydı. Araştırmacılar bu konuda şunları ifade etti:

“Kendiliğinden başvuran ve yüksek KKD nedeni ile hastaneye yatan olgular göz önüne alındığında işyeri hekimleri tarafından meslek hastalığı şüphesi ile hasta yönlendirmesinin yetersiz olduğu söylenebilir.”

Dikkat çekici bir bulgu ise hastaneye başvuran her 10 hastadan neredeyse 2’sinin daha önce de kurşun zehirlenmesi için şelasyon tedavisi (kurşunun vücuttan atılımının sağlanması) uygulanmasıydı. Yani kurşun zehirlenmesi için tedavi gören işçiler işyerlerine dönmekte, ama işyerlerinde gerekli önlemler alınmadığı için, yeniden tedavi görecek düzeyde kurşuna maruz kalmaktadırlar.

Araştırmacılar zehirlenecek düzeye kadar işyerinde kurşuna maruz kalınması hakkında şunları ifade etti:

“Çalışanların yüksek kan kurşun düzeyi ile hastaneye başvurmaları çalışma ortamında maruziyet sınır değerlerinin aşıldığını göstermektedir. Kuşkusuz çalışma hayatına dair yasal düzenlemeler yapılması iş hijyeni uygulamaları açısından gereklidir fakat yeterli olmamaktadır. Yasal düzenlemeler ile birlikte yetkili kurumlar tarafından denetimler yapılması gerekliliği de oldukça açıktır.“