İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi 2022 yılının ilk 9 ayında meydana gelen işçi ölümleriyle ilgili verileri paylaştı.
Konuyla ilgili olarak yapılan açıklama şöyle:
Yüzde 68’ini ulusal basından; yüzde 32’sini ise işçilerin mesai arkadaşları, aileleri, iş güvenliği uzmanları, işyeri hekimleri, sendikalar ve yerel basından öğrendiğimiz bilgilere dayanarak tespit ettiğimiz kadarıyla 2022 yılının ilk dokuz ayında en az 1359 işçi hayatını kaybetti…
1- Havaların ısınmasıyla (esas olarak tarım işkolundaki mobilizasyon ve üretim artışıyla) birlikte Mayıs-Haziran-Temmuz-Ağustos döneminde iş cinayetlerinde bir sıçrama meydana gelmişti. Eylül ayından itibaren havaların soğumaya başlamasıyla tarım işkolundaki ölümlerde azalma gerçekleşti.
2- Gemi, Tersane işkolunda ise oransal olarak iş cinayetlerinde artış var. Güvencesiz çalışmanın hakim olduğu işkolunda özellikle kalp krizi nedenli ölümler dikkat çekiyor. Önümüzdeki dönem bu işkolundan başlayarak meslek hastalıkları mücadelesinin yeniden ivme kazanması gerekiyor. (Aliağa’da ilk öncü adımlar geçen aylar atılmıştı.)
3- Eylül ayında dört katı atık işçisi hayatını kaybetti. Kilis’te Suriyeli işçi Ahmet Binni’ye çekçek ile atık kağıt ve plastik toplarken otomobil çarptı. İzmir’de 67 yaşındaki işçi Gökmen Durmuş’a saat 03.30 atık kağıt toplarken taksi çarptı. İstanbul’da 4 yaşındaki oğlu Hüseyin ile atık kağıt toplayan Suriyeli işçi Rakam Elhamud’a (ve Hüseyin’e) minibüs çarptı. Sigortasız, sağlıksız koşulların ve çocuk-göçmen-yaşlı emeğinin yoğun olduğu, üç otuz para için belirsiz saatler çalışılan vb. işkolunda acil örgütlenme faaliyetlerinin yoğunlaştırılması gerekiyor.
4- 40 yaşındaki Hülya Onaylı, İzmir Konak’ta Tramvay Köprü durağında güvenlik görevlisiydi. Saat 21.45 civarında duraktan tuvalete gitmek için ayrıldığı sırada araç çarptı, DİSK/Genel-İş 9 No’lu Şube Üyesiydi. Sendika şubesi yaptığı açıklamada “Bu bir kaza değil, iş cinayetidir. Sendika olarak tuvalet ve benzeri ihtiyaçlar için defalarca talepte bulunduk, böylesi sonuçlar yaşanmaması için uyarıda bulunduk ancak hiçbir adım atılmadı” açıklamasını yaptı. Tuvalet sorunu birçok işyerinde karşımıza çıkmakta, işçiler bu yüzden hastalanmakta ve ölmekte. 200 işçinin bulunduğu işyerinde bir tuvalet ya da burada olduğu gibi açık alanda çalışan işçiler için tuvalet olmaması vb. Mücadelemizde acilen bu başlığı yükselmemiz gerekiyor.
5- İşçi ölümlerinin şehirlere göre dağılımına baktığımızda İstanbul ve geçen yıllar onu takip eden İzmir, Kocaeli, Bursa ve Antalya gibi şehirler dışında Anadolu sanayi şehirlerindeki ölümler buradaki işçileştirme ve güvencesiz çalışma koşullarını açığa çıkarıyor. Gaziantep, Şanlıurfa, Muğla, Aydın, Denizli, Ankara, Konya, Mersin, Samsun, Kayseri, Manisa vb. şehirlere dönük çalışmalara yoğunlaşmak gerekiyor.
6- Çocuk ve genç işçilere dönük bir mücadele başlığının hızla belirlenmesi lazım. Çocuk işçilik 4 ila 8 yaş arasında başlıyor. Bu yaşta mevsimlik tarım işçisi, çoban ya da sokakta mendil satan çocuk ölümlerine rastlıyoruz. Ancak mevsimlik tarım işçisi çocuklarda ve sokakta çalışan çocuklarda 8 yaşından itibaren bir artış var. 10-12 yaşlarda tekstil ve metalde çalışan çocukları görüyoruz. 13-14 yaşlarından itibaren tarım, inşaat, sanayi ve hizmetlerde çalışan sayıları milyonlara ulaşan çocuk işçi var. 18-27 yaş arasında ise (sanayi, inşaat, hizmetler işkolunda) büyük şehirlere yığılmış, geleceksiz ve güvencesiz yeni bir işçi sınıfı karşımızda…
Aşağıda iş cinayetlerinin dokuz ayına dair grafikleri paylaşıyoruz…
Aylara göre dağılım
2022 yılının ilk dokuz ayında iş cinayetlerinin aylara göre dağılımı şöyle: Ocak ayında 120, Şubat ayında 109, Mart ayında 122, Nisan ayında 129, Mayıs ayında 176, Haziran ayında 189, Temmuz ayında 171, Ağustos ayında 186 ve Eylül ayında 157 işçi hayatını kaybetti… (Bilgilerimiz her ay güncellenmektedir.)
İstihdam biçimlerine göre dağılım
2022 yılının ilk dokuz ayında iş cinayetlerinin istihdam biçimlerine göre dağılımına baktığımızda 1173 ücretli (işçi ve memur) ve 186 kendi nam ve hesabına çalışan (çiftçi ve esnaf) hayatını kaybetti. Yani ölenlerin yüzde 86’sını ücretliler yüzde 14’ünü ise kendi nam ve hesabına çalışanlar oluşturuyor…
İşkollarına göre dağılım
2022 yılının ilk dokuz ayında iş cinayetlerinin işkollarına göre dağılımı şöyle: Tarım, Orman işkolunda 275 emekçi (141 işçi ve 134 çiftçi); İnşaat, Yol işkolunda 269 işçi; Taşımacılık işkolunda 163 işçi; Metal işkolunda 79 işçi; Ticaret, Büro, Eğitim, Sinema işkolunda 76 emekçi; Belediye, Genel İşler işkolunda 74 işçi; Konaklama, Eğlence işkolunda 57 işçi; Sağlık, Sosyal Hizmetler işkolunda 55 işçi; Madencilik işkolunda 53 işçi; Enerji işkolunda 41 işçi; Gemi, Tersane, Deniz, Liman işkolunda 35 işçi; Savunma, Güvenlik işkolunda 27 işçi; Petro-Kimya, Lastik işkolunda 27 işçi; Tekstil, Deri işkolunda 25 işçi; Ağaç, Kâğıt işkolunda 18 işçi; Gıda, Şeker işkolunda 14 işçi; Çimento, Toprak, Cam işkolunda 14 işçi; Basın, Gazetecilik işkolunda 7 işçi; Banka, Finans, Sigorta işkolunda 3 işçi; İletişim işkolunda 2 işçi; Elimizdeki veriler ışığında çalıştığı işkolunu belirleyemediğimiz 45 işçi hayatını kaybetti…
Nedenlerine göre dağılım
2022 yılının ilk dokuz ayında iş cinayetlerinin nedenlerine göre dağılımı şöyle: Trafik, Servis Kazası nedeniyle 306 işçi; Ezilme, Göçük nedeniyle 266 işçi; Yüksekten Düşme nedeniyle 205 işçi; Kalp Krizi, Beyin Kanaması nedeniyle 148 işçi; Elektrik Çarpması nedeniyle 72 işçi; Zehirlenme, Boğulma nedeniyle 63 işçi; İntihar nedeniyle 56 işçi; Şiddet nedeniyle 55 işçi; Covid-19 nedeniyle 45 işçi; Patlama, Yanma nedeniyle 38 işçi; Nesne Çarpması, Düşmesi nedeniyle 18 işçi; Kesilme, Kopma nedeniyle 11 işçi; Diğer nedenlerden dolayı 76 işçi hayatını kaybetti…
Cinsiyetlere göre dağılım
2022 yılının ilk dokuz ayında iş cinayetlerinin cinsiyetlere göre dağılımı şöyle: 86 kadın işçi ve 1273 erkek işçi hayatını kaybetti…
Yaş gruplarına göre dağılım
2022 yılının ilk dokuz ayında iş cinayetlerinin yaş gruplarına göre dağılımı şöyle: 14 yaş ve altı 21 çocuk işçi, 15-17 yaş arası 31 çocuk/genç işçi, 18-27 yaş arası 212 işçi, 28-50 yaş arası 659 işçi, 51-64 yaş arası 280 işçi, 65 yaş ve üstü 80 işçi, Yaşını bilmediğimiz 76 işçi hayatını kaybetti…
Göçmen-Mülteci işçilerin geldikleri ülkelere göre dağılım
2022 yılının ilk dokuz ayında 75 mülteci/göçmen işçi hayatını kaybetti. Bu işçilerin geldikleri ülkelere bakarsak: 33 işçi Suriyeli; 16 işçi Afganistanlı; 6 işçi Türkmenistanlı, 4 işçi Özbekistanlı; 3’er işçi İranlı ve Rusyalı; 1’er işçi Azerbaycan, Belaruslu, Endonezyalı, Iraklı, Kuveytli, Nijeryalı, Pakistanlı, Sırbistanlı, Ukraynalı ve Yunanistanlı…
Örgütlülük durumuna göre dağılım
2022 yılının ilk dokuz ayında iş cinayetlerinde ölenlerin 39’u (yüzde 2,86) sendikalı işçi, 1320’si ise (yüzde 97,14) sendikasız. Sendikalı işçiler metal, belediye, kimya, sağlık, madencilik, enerji, taşımacılık, tarım, iletişim, eğitim ve güvenlik işkollarında çalışıyordu.
Şehirlere göre dağılım
2022 yılının ilk dokuz ayında Türkiye’nin 78 şehrinde ve yurtdışında on dokuz ülkede iş cinayeti gerçekleştiğini tespit ettik:
187 ölüm İstanbul’da; 60 ölüm İzmir’de; 44 ölüm Muğla’da; 43’er ölüm Antalya ve Bursa’da; 41’er ölüm Denizli ve Gaziantep’te; 40’ar ölüm Kocaeli ve Mersin’de; 37’şer ölüm Konya ve Samsun’da; 35 ölüm Manisa’da; 32 ölüm Ankara’da; 31’er ölüm Aydın ve Kayseri’de; 30 ölüm Şanlıurfa’da; 25 ölüm Balıkesir’de; 22 ölüm Adana’da; 21’er ölüm Sakarya ve Zonguldak’ta; 17’şer ölüm Hatay ve Sivas’ta; 16’şar ölüm Çanakkale, Diyarbakır, Kahramanmaraş ve Malatya’da; 15’er ölüm Kütahya ve Ordu’da; 14’er ölüm Tekirdağ ve Trabzon’da; 13’er ölüm Kastamonu ve Mardin’de; 12 ölüm Adıyaman’da; 11’er ölüm Bolu, Düzce ve Erzurum’da; 10’ar ölüm Rize ve Şırnak’ta; 9’ar ölüm Afyon, Batman, Uşak, Van ve Yalova’da; 8’er ölüm Eskişehir ve Karabük’te; 7’şer ölüm Ağrı, Bilecik, Burdur, Çankırı, Çorum, Kırıkkale, Siirt ve Tokat’ta; 6’şar ölüm Aksaray, Artvin, Elazığ, Isparta, Karaman, Kırşehir, Osmaniye ve Sinop’ta; 5’er ölüm Bartın, Edirne, Giresun ve Kars’ta; 4’er ölüm Hakkari, Iğdır, Kırklareli, Kilis, Nevşehir ve Niğde’de; 2’şer ölüm Amasya, Ardahan, Bayburt, Bingöl, Muş ve Yozgat’ta; 1 ölüm Gümüşhane’de; 29 ölüm Yurdışında (6 Irak, 3 Kuzey Kıbrıs; 2’şer İsrail, Mısır, Rusya; 1’er Azerbaycan, Bosna Hersek, Brezilya, Çin, Dominik, Kuveyt, Libya, Makedonya, Malta, Özbekistan, S.Arabistan, Tunus, Yunanistan, Yurtdışı) meydana geldi…